Hymen kızlık zarı demektir. Evlilik tanrısının adı Yunan mitolojisinde Hymen (himen) dir. Eski Yunanda gerdek gecesi evlilik tanrısına adanmıştır. Bu nedenle kızlık zarına himen denmiştir. Himenin orta kısmı delik olup, rahim ağzı ve vajinadan gelen akıntılara ve adet kanına geçit verecek şekildedir. Kızlık zarlarının isimlendirilmesi ortasındaki açıklığın şekline ve yapısına göre olur. Her kadında kızlık zarının yapısı, şekli, esnekliği farklıdır. İlk cinsel birleşmeden sonra kanama olup olmaması kızlık zarının şekline ve yapısına göre değişir. Kızlık zarı bir kez zedelendikten sonra tamamen eski haline gelmesi mümkün değildir. Tamamen kapalı olan kızlık zarları (ortada hiç açıklık olmaması) yani imperfore himen denen durumda ergenlik çağının başında adet kanının dışarı akamaması nedeniyle vajinada ve rahimde kan birikmesi ve ağrıya neden olur. Jinekolog tarafından uyuşturularak kolaylıkla açılabilir.
→Kızlık zarının (himen, hymen) tarihsel ve toplumsal önemi nedir?
Kızlık zarı Türkiye'de olduğu gibi daha birçok kültürlerde de sosyal ve kültürel önemini korumaktadır. Müslüman toplumlarında kızlık zarı ilk defa cinsel ilişki olup olmadığının kanıtı olarak çok büyük önem taşır. Buna rağmen son zamanlarda tüm toplumlarda bu konuda bir rahatlama da izlenmektedir. Gençlerin bir kısmı evlenmeden önce cinsellik yaşamalarına rağmen, bu konu tabu olarak kabul edildiğinden daha sonra birlikte gelerek bile kızlık zarını diktirmek istemektedirler.
İlk kez cinsel ilişkiye girdiği halde kanaması olmayan birçok genç kız, bakire değil gerekçesi ile kadın-doğum doktoruna muayene ettirilmekte bu ise genç kız için zor bir süreç olup, daha evliliğin ilk gününde genç kızların öz güvenleri zedelenmektedir. Daha evliliğin başlangıcında yaşanan bu güvensizlik ortamı çok zaman boşanmalarla sonuçlanmaktadır. Bu nedenle toplumun kızlık zarlarının yapısı konusunda bilgilenmesi ve evlenecek çiftlerin karşılıklı birbirlerine güveni çok büyük önem taşımaktadır.
Kızlık zarı geniş olan ve bu nedenle ilk cinsel ilişkide kanamadığı için doktora getirilen birçok yeni evli genç kız vardır. Kızlık zarının anatomik şekli nedeni ile kanama olmadığı açıklanmasına ve bu konuda bakire olduğuna dair sağlık kurulu raporu verilmesine rağmen sadece kanama olmadığı için duyulan güvensizlik nedeni ile evliliklerin sonlandığına şahit olunabilmektedir.
→Kızlık zarının (himen, hymen) yeri neresidir?
Kızlık zarı vajinanın giriş kısmında bulunan bir deri kıvrımıdır. Himen vajinanın hemen girişinde 1-2 cm içerdedir. Himenin fizyolojik bir önemi olmadığı düşünülmekle birlikte vaginal enfeksiyonlara karşı koruyucu olduğu sanılmaktadır.
→Kızlık zarının yapısal olarak farklılıkları nelerdir?
Himen şekli kadınlar arasında oldukça farklılık gösterir. Kızlık zarları ortasındaki açıklığın şekline göre, serbest kenarına göre, mukavemetine göre sınıflandırılabilir. Çok nadir bazı kadınlarda doğuştan kızlık zarı yoktur, bazı kızlarda ise himen tamamen kapalıdır. Çok ender durumlarda himen ortasında hiç delik yoktur (imperfore hymen) ya da delik o kadar büyüktür ki jinekolojik muayenede kızlık zarı görülmeyecek kadar küçüktür. Bazı kızlarda ise himende kalbur gibi milimetrik boyutlarda çok sayıda delik bulunabilir.
Kızlık zarı ortasındaki açıklığa göre adlandırılacak olursa anüler, semilunar, septalı, kripriform, imperfore himen gibi çeşitli isimler ile tanımlanır. Bu tip kızlık zarları şunlardır:
→Kızlık zarının (himen, hymen) tipleri nelerdir?
Anüler himen (halka şeklinde himen): Kızlık zarlarının %80’i bu şekildedir. En sık görülen tiptir. Bu tip kızlık zarlarında ortasındaki açıklık halka şeklindedir. Eğer kızlık zarlarının ortasındaki delik daha geniş çaplı olursa kızlık zarı oldukça incelir ve adli tıpta ''duhule uygun açıklıkta'' tabiri kullanılır ve bu tip kızlık zarlarında ilk ilişkide kanama olmaması doğaldır. Bu durumda da bakire olup olmadığı sorusu akla gelmektedir.
Semilunar himen (yarım halka himen):Ortasındaki delik yarım ay şeklindedir. Bu tip kızlık zarlarının alt kısmı oldukça kalın ve geniştir. İlk ilişkide zorlanma olabilir ve zar ile birlikte vagina da yırtılırsa şiddetli kanamalar olur.
Septalı hymen: Kızlık zarının ortasındaki açıklık bir bant ile ikiye ayrılmıştır. İlk cinsel birleşmede bu bant kopar ve kanama olur.
Kripriform hymen: Himen ortasındaki açıklık tek olmaz, himende çok sayıda küçük delikler mevcuttur. Bu zar genellikle ilk ilişkide yırtılmaz ve doktor yardımı gerekir. Jinekolog küçük bir cerrahi müdahale ile bu zarı açar.
İmperfore hymen: Bazen doğuştan kızlık zarının ortasında delik olmaz ve kızlık zarı tamamen vagen girişini kapatır. Bu durum adölesan çağında menses görmeye başlayan ama adet kanaması dışarıya akmayan vajinada biriken kızlarda sorun oluşturur. Bu yapıda hymene sahip olan kızlar her ay adet oldukça dışarıya akmayan kan yüzünden giderek artan karın ağrısı şikayeti ile doktora başvurduğu zaman muayene sonucu imperfore hymen tanısı konur. Jinekolog tarafından yapılan küçük bir operasyon ile kızlık zarı açılır.
Ayrıca kızlık zarları, yapısına, bozulmuş, doğum yapmış olma durumuna göre de çeşitli isimler alır:
Carnosus hymen (etli hymen): kalınlığı fazla olan bu tip kızlık zarlarında yırtılma sırasında biraz fazla ağrı ve kanama olabilir.
''Doğal çentik'' %20 kadında bulunan zarın tabanına kadar inmeyen çentikler mevcuttur. Bu tür çentikler adli tabiplikte bekaret raporu verirken özellikle önem taşır ve bunların ilişki sonucu değil doğuştan var olduğu rapor edilir.
Yırtılmış hymen (bozulmuş hymen): Ancak bir adli tabip veya Jinekolog tarafından yapılan muayene sonucunda yırtılmış hymen tanısı konur. Multipar hymen (doğum sonrası himen): Normal vaginal doğum yapan kadınlarda hymende çok sayıda yırtıklar oluşur, geriye kalan kızlık zarı parçalarına karunkül adı verilir.
Kızlık zarının serbest kenarı bile düz, ince, tırtıklı, saçaklı, derin çentikli gibi çok değişik şekillerde olabilir.
Kızlık zarı mukavemetine göre ise tendon kıvamında kalın ya da tül gibi ince arasında çok çeşitli yapılarda izlenebilir. Bunun yanı sıra lastik gibi genişleyen ya da hiç elastikiyeti olmayan yapılarda olabilir.
→Kızlık zarı (himen, hymen) ne zaman kanar?
Kızlık zarı genellikle ilk ilişkide esnek ve bol damarlı olduğu için kanar, %2-5 kadında ilk cinsel ilişkiden sonra kanama olmayabilir. Bazı kadınlar ilk cinsel birleşmede hiç ağrı duymazken bazı kadınlarda çok şiddetli ağrı olabilir. Bazı kadınlarda ilk ilişkide kanama yok denecek kadar az olurken bazı kadınlarda kızlık zarı ile birlikte tüm vajina yırtılabilir ve çok şiddetli kanama ile acil olarak bir jinekolog tarafından görülmesi gerekebilir.
Kızlık zarı cinsel ilişkiden başka kaza ve travmalar sonucu da bozulabilir.
→İlk ilişkiden sonra kızlık zarı (himen, hymen) kanaması durmazsa ne yapılmalıdır?
İlk ilişkiden sonra fazla ve uzun süren kanama olursa mutlaka doktora gidilmelidir. Doktor oluşan yırtığın derecesine göre lokal veya genel anestezi ile gerekli müdahaleyi yapar. Bu müdahaleden sonra yaklaşık bir hafta-on gün yara yeri iyileşinceye kadar cinsel ilişkiye girmemek uygundur. Yara yeri iyileştikten sonra tekrar kanama genellikle olmaz. Fakat kızlık zarı sert ve damarlı ise sonraki ilişkilerde de kısa süreli kanamalar olabilir. Kanama miktarı fazla değilse fazla endişelenilecek bir durum yoktur.
→Kızlık zarında (himen, hymen) yırtılmanın zamanı tesbit edilebilir mi?
Ancak bir adli tabip veya jinekolog tarafından yapılan muayene sonucunda yırtılmış hymen tanısı konur. İlk cinsel birleşmenin üzerinden 7-10 günden fazla zaman geçerse kızlık zarında oluşan yırtıkların zamanı tesbit edilemez. Kızlık zarında bulunan taze ve eski yırtıklar saat kadranına göre tanımlanır. Kesin tanı konulamayan ve kızlık zarı daha derinde olan obez hastalarda makattan muayene (rektal yolla muayene) yapılarak kızlık zarı daha görünür hale getirilerek kızlık zarının yapısı hakkında daha detaylı bilgi edinilebilir. Yırtıkların bulunduğu konuma göre örneğin saat 6-saat 9 hizasında ''eski yırtık'', ''yeni yırtık'' gibi terimler kullanılır. Ayrıca bu yırtıkların kızlık zarının kaidesine kadar varıp varmadığı da ve bunun tabii çentik olup olmadığı ve taze yırtık etrafında bulunan hiperemi, morluk, enfeksiyon vs. mutlaka raporda belirtilmelidir. Bazı kızlık zarlarında bulunan ''tabii çentik'' cinsel ilişki ile oluşmaz, hastanın doğuştan getirdiği bir özelliktir ve kızlık zarının anatomik yapısında mevcuttur.
→Kızlık zarı (himen, hymen) raporu nasıl alınır?
Kızlık zarı ile ilgili rapor hastanede kadın-doğum doktorlarının oluşturduğu sağlık kurulu tarafından ya da adli tabip tarafından verilebilir. Bu raporda bakire olup olmadığı, himenin anatomik yapısında bulunabilen doğal çentikler ya da himenin duhule müsait açıklıkta olup olmadığı ayrıntılı bir şekilde tanımlanır. Özel doktordan ancak kızlık zarının yapısı hakkında bilgi muayene olduktan sonra sözel olarak öğrenilebilir.
Hymen dikilme işlemine ''himenoplasti'' ya da kızlık zar onarımı denir. Gerçekte bozulmuş olan zarın tam olarak eski haline getirilmesi olanaksızdır. Son derece ince yapısı olan kızlık zarına atılan dikişler o bölgede bulunan çok sayıda mikroorganizma tarafından enfekte edilir ve dikişler tutmaz. Zar tekrar orjinal haline gelmese de vaginal duvardan alınan parçalar gibi değişik cerrahi yöntemler kullanılarak ilişki sırasında kanayabilecek yeni bir doku oluşturulması mümkündür.
Kızlık zarı onarımı iki şekilde olmaktadır. Birincisi evlenmeden 2-3 gün önce dikiş atılarak yapılan daraltmadır. İkincisi ''flep'' tekniği ile yapılan vaginadan doku alınarak yama şeklinde yapılan tekniktir. İkinci tekniğin süresi daha uzun olup yaklaşık yarım saattir. Flep tekniği evlenmeden 1 yıl önce de yapılabilir. Her iki teknik de hastanın özelliğine göre lokal veya genel anestezi ile yapılabilir. Kızlık zarı ameliyatı ile birlikte aynı zamanda küçük dudaklar şekilsiz, çok büyük ya da asimetrik olduğunda ''labioplasti'' adı verilen operasyon ile küçük dudaklara da şekil verilebilir.
Ayrıca kızlık zarı normalden kalın ve ortasındaki açıklık az olduğu zaman cinsel ilişki çok ağrılı ve ızdıraplı olabilir ya da hiç olmayabilir. Bu durumda doktor ''hymenektomi'' adı verilen bir operasyonla kızlık zarını cerrahi olarak keserek problemi ortadan kaldırır.
→Bakire olanlar jinekolojik muayene (Kadın doğum alltan muayene) olabilir mi?
Bakire olan kızlarda jinekolojik muayene ve bu sırada takılması gereken spekulum kızlık zarını bozacağından vaginal muayene yapılmaz. Akıntı, kasık ağrısı gibi durumlarda kızlık zarına zarar vermeyen makattan rektal tuşe adını verdiğimiz muayene metodu ile bakılabilir. Fakat birçok hasta bu tür muayene şeklini kabul etmediği için mesane dolu vaziyette iken karından yapılan ultrason muayenesi ile rahim ve yumurtalıklar hakkında bilgi sahibi olunabilir.
→Kızlık zarı (himen, hymen) bozulmadan gebe kalmak mümkün mü?
Nadiren bakirelerde kızlık zarının önüne boşalma olduğu zaman, himen sağlam iken bile gebelik görülebilir. Spermler hareketli olduğu için kızlık zarını geçerek rahme ve tüplere ulaşabilir ve böylece bakire durum devam ederken bile bir gebelik gerçekleşebilir. Görüldüğü gibi gebelik oluşması için kızlık zarının bozulması şart değildir.
Himen: Kızlık Zarı
Himen, kadın anatomisinde bulunan ve cinsel ilişki sırasında zedelenebilen bir doku katmanıdır. Bu dokunun toplu adı, kızlık zarıdır. Kızlık zarı, toplumlar arasında farklı kültürel ve dini anlamlar taşıyan bir konu olmuştur. Bu yazıda, kızlık zarının anatomisi, işlevi, kültürel etkileri ve toplumdaki yerine dair çeşitli yönleri ele alacağız.
1. Kızlık Zarının Anatomisi ve İşlevi
Kızlık zarı, vajina girişinde bulunan ince bir doku tabakasıdır. Genellikle kendi içinde küçük delikler veya boşluklar içerir. Doğuştan gelen bir özellik olup her kadında farklı şekil ve büyüklükte olabilir. Kızlık zarının ana işlevi, cinsel ilişki sırasında dış etkenlere karşı bir bariyer görevi görmektir.
2. Kültürel ve Toplumsal Algılar
Kızlık zarı, birçok kültürde cinsellikle, iffetle ve ahlaki değerlerle ilişkilendirilmiştir. Bazı toplumlarda kızlık zarının bozulmamış olması, bir kadının namusunu simgeler ve evlilik öncesinde bekaret önemli bir değer olarak kabul edilir. Ancak, bu anlayışın zamanla değiştiği ve evlilik öncesi cinsel ilişkinin toplumda daha açık bir şekilde konuşulmaya başlandığı yerlerde kızlık zarının önemi azalmıştır.
3. Cinsel Eğitim ve Sağlık Perspektifi
Tıbbi açıdan bakıldığında, kızlık zarı vücuttaki normal bir anatomik yapıdır. Ancak, cinsel eğitim ve sağlık perspektifinden, kızlık zarının yırtılmasının ağrılı olabileceği ve bu durumun birçok kadın için endişe yarattığı bilinmektedir. Bu endişe, kadınların cinsel sağlıkları ve cinsel ilişkilere olan yaklaşımları üzerinde etkili olabilir.
4. Kızlık Zarı Bozulması: Mit ve Gerçekler
Kızlık zarının bozulması, genellikle cinsel ilişki sırasında olur, ancak bazen spor yapma, travma veya genetik nedenlerle de gerçekleşebilir. Kızlık zarının kanaması, bozulma sırasında ortaya çıkabilir ancak her zaman gerçekleşmez. Bu durum, kızlık zarının fizyolojik çeşitliliği ve vajinanın anatomik özellikleriyle ilgilidir. Bu noktada, kızlık zarının kanamasının evlilik öncesi bekaretin tek göstergesi olmadığını vurgulamak önemlidir.
5. Cerrahi Müdahale ve Kızlık Zarı Onarımları
Bazı kadınlar, kültürel veya dini nedenlerle kızlık zarlarının bozulmamasını isteyebilirler. Bu durumda, cerrahi müdahalelerle kızlık zarı onarımları yapılabilmektedir. Ancak, bu tür müdahalelerin etik ve sağlık açısından çeşitli tartışmaları beraberinde getirdiği bilinmelidir.
6. Kızlık Zarının Toplumsal Baskıları ve Feminist Bakış Açısı
Kızlık zarıyla ilgili toplumsal beklentiler, bazı feminist görüşlere göre kadınların cinsel özgürlükleri ve bedenleri üzerindeki baskıları artırabilir. Bu bakış açısına göre, bir kadının değeri, bekaret durumuna dayandırılamaz ve cinsel seçimler kişinin kendi rızasıyla yapılmalıdır.
Sonuç olarak, kızlık zarı, kültürel, toplumsal ve tıbbi birçok açıdan ele alınabilen bir konudur. Kadın bedeni ve cinselliği üzerindeki toplumsal baskıların azaltılması, cinsel eğitimin yaygınlaştırılması ve kadınların kendi bedenleri üzerindeki hakimiyetini sağlama konusundaki çabalar, bu alandaki tartışmaları şekillendirecek önemli unsurlardır.
Gelen sorular: Kızlık zarı himen bozulması ya da yırtılması ne demektir?, Kanama olmadan da kızlık zarı himen bozulabilir mi?, kızlık zarı himen yırtılmasından sonra çok kanama olursa ne yapmak gerekir? Himen yırtılmadan gebe kalınabilir mi?, Himenoplasti ne demektir?
