Çikolata kistleri (endometriyoma) rahmin en iç tabakasının yani endometrium tabakasının yumurtalıklar üzerinde bulunması ve kistleşmesi sonucunda oluşur. İçerisi genellikle kahverengi koyu bir sıvı ile doludur bu yüzden çikolata kisti adı verilmiştir. Genellikle etraf dokulara, tüplere, barsaklara yapışık olarak izlenirler. Kötü huylu veya kanser türünden bir kist değildir. Genellikle 4-5 santimetre boyutlarındadır, ancak bazen daha küçük veya 10-15 cm kadar büyük de olabilmektedir.
→Laparoskopik kapalı çikolata kisti endometrioma ameliyatı (video)
→Çikolata kistinde (endometrioma) ne gibi şikayetler görülür?
→Çikolata Kisti, endometrioma kısırlığa (infertilite, bebek sahibi olamama) neden olur mu?
Diğer kistler gibi endometriomalar da nadiren rüptüre olabilir yani yırtılabilir.
→Endometrioma çikolata kisti olan kadınlarda adet kanamaları sırasında ciddi ağrılar (dismenore) olabilir.
Bu durumda içerisindeki sıvı karına akacağı için şiddetli karın ağrısı, bulantı, kusma, ateş v.b şikayetler oluşabilir.
→Bazı durumlarda endometrioma denilen çikolata kistleri cinsel ilişki sırasında ağrıya (disparoni) sebep olabilir.
→Yumurtalık Kisti (over kisti) nasıl belirti verir? Mutlaka ameliyat gerekir mi?
→Çikolata kistine (endometrioma) teşhis nasıl konur?
Teşhis:
Teşhiste Jinekolojik Muayene ve Jinekolojik Ultrasonönemli yer tutar. Ultrasonografi ile endometrioma kisti genellikle tipik görüntüsünden tanınabilir. Kanda bir tümör belirteci olan CA-125 yükselebilir. Kesin tanı ameliyatla çıkarılan kist dokusunun patolojik incelenmesi ile konur.
→Çikolata kistine (endometrioma) tedavi nasıl yapılır?
4 cm’den büyük endometriomaların tedavisi ameliyat ile kistin çıkarılmasıdır. Ameliyat genellikle Laparoskopik olmakla beraber bazen açık ameliyat da yapılmaktadır. Ameliyatta bazen yumurtalık alınmadan sadece üzerindeki kist alınabilir, ancak bazen bu mümkün olmaz ve kist yumurtalıkla beraber alınabilir. İleri yaşta olan kadınlarda ve çocuk istemi olmayanlarda kistin yumurtalıkla beraber alınması tercih edilebilir. Endometrioma kistleri ilaçlar ile genellikle tedavi olmazlar, o yüzden ilaç tedavisi uygulanmaz. Ancak endometrioma kisti ameliyatla alındıktan sonra kistin tekrarlama riskini azaltmak için ilaç tedavisi (doğum kontrol hapları veya geçici olarak menopoza sokan tedaviler) uygulanmaktadır.
→Çikolata kisti tedavisinde kullanılan doğum kontrol hapları; rahim ve yumurtalık kanseri riskini azaltır mı?
Ameliyata ve ameliyat sonrası kullanılan ilaçlara rağmen endometrioma kistinin tekrar oluşması tam olarak engellenemez. Bazılarında kistler tekrar oluşabilirken bazılarında hayat boyu tekrarlamaz.
Çikolata Kisti (Endometrioma): Nedir, Nedenleri, Belirtileri, Tanı ve Tedavisi konusunu tekrar özetlersek
Giriş
Kadınların üreme sağlığı, birçok farklı faktörün etkileşimiyle ilgili karmaşık bir konudur. Endometriozis adı verilen durum, bu alanın önemli bir parçasını oluşturur. Endometriozis, rahim iç yüzeyini kaplayan dokunun rahim dışında başka bölgelerde de büyümesi durumunu ifade eder. Bu durumun bir sonucu olarak, çikolata kisti veya endometrioma denilen kistler oluşabilir. Bu yazıda, çikolata kistinin nedir, nedenleri nelerdir, belirtileri nelerdir, nasıl tanı konulur, tedavisi nasıl yapılır gibi konular ele alınacaktır.
Çikolata Kisti (Endometrioma) Nedir?
Çikolata kisti, endometriozis hastalarında sıkça görülen bir durumdur. Endometriozis, rahim iç zarının (endometrium) normalde bulunması gereken bölgeler dışında da büyümesiyle karakterizedir. Bu durum adet döngüsü boyunca bu dokunun kanamasına ve iltihaplanmasına yol açabilir. Eğer bu dokunun yerleştiği bölgelerde bir kist oluşursa, buna çikolata kisti veya endometrioma adı verilir. Bu kistler, içerisinde eski kanın biriktiği ve zamanla koyu renkli görünen sıvı dolu keseciklerdir.
Nedenleri Nelerdir?
Çikolata kistlerinin tam olarak nedeni bilinmemekle birlikte, birkaç olası neden ve risk faktörü bulunmaktadır:
Retrograd Menstruasyon: Adet dönemi sırasında rahim iç zarının bir kısmının fallop tüpleri yoluyla rahim dışına taşınması, bu dokunun endometriozis geliştireceği bölgelere yerleşmesine neden olabilir.
Genetik Yatkınlık: Aile geçmişi, endometriozis riskini artırabilir. Eğer aile üyelerinde endometriozis öyküsü varsa, bireyde de risk artabilir.
Bağışıklık Sistemi Sorunları: Zayıf bir bağışıklık sistemi veya iltihaplanma ile ilgili problemler, endometriozis gelişimine zemin hazırlayabilir.
Hormonal Değişiklikler: Östrojen hormonunun yüksek seviyeleri, endometriozis riskini artırabilir. Östrojen, rahim iç zarının büyümesine ve dökülmesine yol açan hormondur.
Belirtiler ve Tanı
Çikolata kistinin belirtileri kadından kadına farklılık gösterebilir. Ancak en sık görülen belirtiler arasında şunlar bulunur:
Ağrı: Pelvik bölgede, adet dönemi öncesi ve sırasında, cinsel ilişki sırasında veya tuvalete çıkarken ağrı hissedilebilir.
Ağrılı Adet Dönemleri: Şiddetli adet sancıları, çikolata kistinin bir belirtisi olabilir.
İnfertilite: Çikolata kisti, fallop tüpleri ve yumurtalıkların normal işlevini etkileyebilir, bu da infertiliteye yol açabilir.
Kistin Büyüklüğü: Büyük kistler karın şişliği veya basınç hissi yaratabilir.
Tanı, genellikle fiziksel muayene, hastanın semptomlarını anlatması ve görüntüleme yöntemleri kullanılarak konulur. Ultrasonografi veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi yöntemler, kistlerin boyutunu ve konumunu belirlemek için kullanılabilir.
Tedavi Yöntemleri
Çikolata kisti tedavisi, semptomların şiddetine, kistin boyutuna, yaş ve infertilite gibi faktörlere göre değişebilir. Tedavi yaklaşımları şunları içerebilir:
Ağrı Kesiciler: Hafif semptomlarda ağrı kesiciler veya anti-enflamatuar ilaçlar kullanılabilir.
Hormonal Tedavi: Östrojen üretimini baskılayan hormon tedavisi, kistlerin büyümesini kontrol etmede yardımcı olabilir.
Cerrahi Müdahale: Büyük veya şiddetli semptomlara sahip kistlerde cerrahi çıkarma düşünülebilir. Laparoskopi veya laparotomi gibi yöntemler kullanılabilir.
İnfertilite Tedavisi: Çikolata kisti, infertiliteye neden oluyorsa, cerrahi müdahale veya tüp bebek gibi yöntemlerle tedavi edilebilir.
Önleme
Çikolata kisti oluşumunun tam olarak önlenebilmesi için spesifik bir yöntem bulunmamaktadır. Ancak, aşağıdaki adımlar riski azaltmada yardımcı olabilir:
Erken Tanı: Erken teşhis, kistlerin büyümesini kontrol etmede yardımcı olabilir. Bu nedenle düzenli jinekolojik kontroller önemlidir.
Hormonal Kontrol: Doğum kontrol hapları gibi hormonal yöntemler, adet dönemi sırasında geriye doğru kanamanın azalmasına yardımcı olabilir.
Sağlıklı Yaşam Tarzı: Düzenli egzersiz, dengeli beslenme
Gelen sorular: Çikolata kistinin (endometrioma) içinden içi açılınca erimiş çikolata renginde sıvı çıktığı için mi o isim verilmiştir?, Çikolata kisti (endometrioma) olanların ne gibi şkayetleri ve belirtileri olur?, Her çikolata kisti ameliyat edilir mi? Laparoskopik çikolata kisti ameliyatı başarılı mıdır?
