PELVİK RELAKSASYON (KADIN GENİTAL ORGANLARINDA SARKMA veya GEVŞEME)
→Pelvik relaksasyon nedir? Ne zaman olur?
Pelvik relaksasyon; uretra (dış idrar deliğinin gevşemesi=uretrosel), mesane (idrar torbasının sarkması=sistosel), vajina arka duvarı (enterosel) ve rektumu (kalın barsakların sarkması=rektosel) destekleyen yapıların zayıflamasıdır. Hormonal etkinin yok olmasıyla bu dokuların atrofisi (zayıflaması) sonucu, bu belirtilerin çoğu menopozda veya sonrasında ortaya çıkar.
→Rahim Sarkması, Sistosel, Rektosel, Mesane ve kalın barsak sarkması belirtileri nelerdir?
→Pelvis tabanı nelerden oluşur?
Pelvik diafram, levator ani ve koksigeus kasları tarafından oluşturulur.
→Rahim ve vajina desteğini esas olarak hangi yapılar sağlar?
Kardinal, uterosakral ligaman ve endopelvik fascia denen kalın bağ dokusu yapısında oluşumlar
Bulgu, mesane tabanının altından ön vajinal duvara çıkıntı ya da şişlik yapmasıdır. Sistoseli görmek için hastanın ıkınması gerekebilir.
→Sistosel'in (mesane sarkması) nedeni nedir?
Mesane ve ön vajinal duvarın kas ve bağ dokusu tabakalarının gevşemesi ve sarkmasıyla oluşur. Çocuk doğurma ve menopoz döneminden sonra dokuların gevşemesi en önemli faktörlerdendir.
Vajina girişinin ön ya da üst tarafında çıkıntı, yumru, sarkıklık veya şişlik en önemli belirtidir. Bazı hastalar sadece baskı ve ağırlık hissinden bahsederler. Sık idrara çıkma ve dizüri (idrar yaparken yanma) görülebilir.
→İdrar tutmak sistit (idrar yolu enfeksiyonuna) neden olur mu?
→Kadınlarda sistit (idrar yolu enfeksiyonu) belirtileri nelerdir?
→Kadınlarda sistit (alt idrar yolu enfeksiyonu) tedavisi
→Sistit idrar yolu enfeksiyonu ve genital bölge hijyeni - temizliği
Mesanenin tam olarak boşalmama hissi ve bazı hastalarda bu çıkıntıyı içeri ittikten sonra idrarı daha rahat yapma durumu gözlenebilir. Ayrıca üretrosel yani dış idrar deliğinin (uretra) sarkması varsa, üriner stres inkontinans (idrar kaçırma) görülebilir.
→Rahim sarkması ve idrar kaçırma tanı ve tedavisi nasıl yapılır?
→Sistosel'in (mesane sarkması) tedavisi nedir?
Sistoselin tedavisi cerrahidir. Ancak her sistoselin tedavi edilmesi gerekmeyebilir. Hastanın çok fazla şikayeti olması ve tedaviyi istemesi gereklidir. Cerrahi tedavide anterior kolporafi (ön onarım) yapılır. Bu ameliyat geleneksel olarak fazla dokunun çıkarılması yoluyla ya da meş adı verilen sentetik maddenin kullanılması yoluyla yapılabilir.
Sistosel operasyonu sonrası
→Rektosel (kalın barsak sarkması) nedir?
Kalın barsağın son kısmı yani rektumun etrafını çevreleyen tabakaların hasar görmesi sonucu rektumun vajinaya fıtık yapmasıdır.
→Rektosel'in (kalın barsak sarkması) nedeni nedir?
Anüs sfinkter kasında bozulma olarak veya olmaksızın, vajina ve rektumu çevreleyen bağ dokusundaki gerilme ve yırtıklar nedeniyle oluşur. Bu gerilme ve yırtıklar; hamilelik, vajinal doğumlar sırasında veya kabızlık, şiddetli öksürük sırasında oluşabilir. Menopoz sonrası bulgular daha da artar.
Ikınarak veya ıkınmaksızın kalın barsağın (rektum) son kısmının vajinaya doğru arkadan çıkıntı veya şişlik yaptığı görülür. Aynı muayenenin ayaktada yapılması gerekebilir. Sıklıkla hastanın belirgin şikayeti olmayabilir. Bel ağrısı, pelvik baskı veya dolgunluk hissi ya da vajinadan parmakla iterek dışkılama gereksinimi olabilir.
Semptomatik rektoselin tedavisi cerrahidir. Cerrahi tedavide posterior kolporafi (arka onarım) yapılır. Sistoselde olduğu gibi geleneksel olarak fazla dokunun çıkarılması yoluyla ya da meş adı verilen sentetik maddenin kullanılması yoluyla yapılabilir.
→Enterosel (ince barsak sarkması) nedir?
Enterosel vajina arka duvarının üst seviyesinden daha çok ince barsakların fıtıklaşmasıdır. Enteroselin ayrıca cerrahi tedavisi gerekir.
→Uterus prolapsusu (rahim sarkması) nedir?
Rahim sarkması, mesane sarkması, rektum sarkması gibi hastalıklar doğum sonucu olarak kadın cinsel organlarında gevşeme ile birlikte olan çeşitli işlevsel ve anatomik bozukluklardır.
Doğum sırasında, bebeğin doğum kanalından geçebilmesi için rahim, mesane ve rektumu destekleyen dokular (pelvik diyafram) gerilir ve yırtılabilir. Loğusalıkta bu dokular genellikle normal haline döner. Fakat pek çok kadında zamanla bu yapılar sarkmaya başlar. Her hastadaki sarkmanın derecesine bağlı olarak rahimde bir ağırlık veya sarkma hissi, kabızlık, haznede (vagina) gevşeme, haznenin ön veya arkasında bariz şişkinlik, gülerken, öksürürken ya da ağır bir cisim kaldırırken idrar kaçırma ya da rahimin bariz olarak hazneden dışarı çıkıp sallanması, üzerinde yaralar oluşması gibi yakınmalar olabilir.
Bu şekilde yakınmaları olan hastalar için tedavi genellikle ameliyattır. Yaşlı hastalarda rahimin alınması mesane ve rektumun onarılması ameliyatı yapılabilir. Daha gençlerde rahim alınmadan sarkan rahim boynunun alınması mesane ve rektumun onarılması yapılabilir. Her hangi bir hastada bu uygun değilse laparoskopik olarak da bazı girişimler yapılabilir. Böylece pelvik destek dokuları doğumdan önceki sağlıklı durumuna kavuşturulabilir.
→Pesser veya pezzer nedir?
Cerrahi tedavinin yapılamadığı durumlarda halka şeklinde pessserler yardımıyla gevşeme ve sarkmalara destek yapılabilir.
Rahim, mesane, idrar yolları ve barsak sarkması, kadınların pelvik organlarının destek doku ve kaslarında zayıflık veya hasar sonucu meydana gelen bir durumu ifade eder. Bu durum, genellikle yaşlanma, doğum, obezite, kronik kabızlık veya aşırı zorlayıcı aktiviteler gibi faktörlerle ilişkilidir. Sarkma, pelvik organların normal yerinden aşağı doğru hareket ettiği bir durumu ifade eder ve çeşitli semptomlara neden olabilir. Bu yazıda, rahim, mesane, idrar yolları ve barsak sarkması konularını detaylı bir şekilde ele alacağım.
Pelvik Organ Sarkması Türleri:
Rahim Sarkması (Uterus Prolapsusu): Rahim sarkması, rahmin normal yerinden aşağı doğru hareket etmesini ifade eder. Bu durum genellikle doğum, yaşlanma ve pelvik taban kaslarının zayıflığı ile ilişkilidir. Rahim sarkması, hafiften şiddetliye kadar değişebilir.
Mesane Sarkması (Sistosel): Mesane sarkması, mesanenin vajina içine doğru sarkmasıdır. Mesane sarkması genellikle doğum, yaşlanma, kronik kabızlık veya ağır kaldırma gibi nedenlerle oluşabilir. Bu durum, idrar yaparken zorlanma, sık idrara çıkma ve idrar kaçırma gibi semptomlara neden olabilir.
İdrar Yolu Sarkması (Üretra Prolapsusu): İdrar yolu sarkması, üretranın vajina içine doğru sarkması durumudur. Bu durum genellikle yaşlanma, hormonal değişiklikler ve pelvik taban kaslarının zayıflığı ile ilişkilidir. İdrar yolu sarkması, idrar yaparken zorlanma, idrar kaçırma ve tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları gibi semptomlara yol açabilir.
Barsak Sarkması (Rektosel): Barsak sarkması, rektumun vajina içine doğru sarkmasıdır. Bu durum genellikle doğum, yaşlanma, kronik kabızlık veya aşırı zorlayıcı aktivitelerle ilişkilidir. Barsak sarkması, bağırsak hareketlerinde zorlanma, kabızlık ve vajinal baskı gibi semptomlara neden olabilir.
Pelvik Organ Sarkmasının Belirtileri: Pelvik organ sarkmasının belirtileri, tipine ve şiddetine bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak şu semptomlar görülebilir:
Pelvik baskı veya ağırlık hissi.
Vajinal baskı veya sarkma hissi.
İdrar kaçırma veya idrar yaparken zorlanma.
Cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık.
Kabızlık veya bağırsak hareketlerinde zorlanma.
Pelvik Organ Sarkmasının Nedenleri: Pelvik organ sarkmasının nedenleri karmaşık olabilir ve genellikle birden çok faktörün birleşimiyle ilişkilidir. Bu faktörler arasında şunlar yer alabilir:
Doğum ve gebelik.
Yaşlanma ve hormonal değişiklikler.
Obezite veya aşırı kilo.
Kronik kabızlık veya aşırı zorlayıcı aktiviteler.
Genetik yatkınlık.
Tanı ve Tedavi: Pelvik organ sarkması teşhisi genellikle fizik muayene, pelvik muayene ve gerekli durumlarda görüntüleme testleri ile konulur. Tedavi seçenekleri, sarkmanın tipine, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Konservatif tedavi yöntemleri arasında pelvik taban egzersizleri, kilo kontrolü, kabızlığın düzeltilmesi ve pessary adı verilen destekleyici cihazların kullanımı bulunabilir. Ciddi durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Önleme ve Sağlıklı Yaşam Tarzı: Pelvik organ sarkmasını önlemek veya semptomları hafifletmek için şu önlemler alınabilir:
Pelvik taban kaslarını güçlendirmek için düzenli egzersiz yapmak.
Sağlıklı bir kiloyu korumak.
Doğum sonrası rehabilitasyon programlarına katılmak.
Kabızlığı önlemek için lifli gıdalar tüketmek.
Ağır kaldırmaktan kaçınmak ve doğru kaldırma tekniklerini kullanmak.
Sonuç olarak: Pelvik organ sarkması, kadınların yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen bir durumdur. Belirtileri genellikle tedavi edilebilir ve yaşam tarzı değişiklikleri, egzersiz programları ve gerekirse cerrahi müdahale gibi yöntemlerle yönetilebilir. Ancak her hasta durumu benzersizdir, bu nedenle tedavi planı bireysel olarak belirlenmelidir. Sağlık profesyonelleri ile düzenli iletişim kurmak, belirtiler konusunda duyarlı olmak ve düzenli sağlık kontrolünden geçmek, pelvik organ sarkmasıyla başa çıkmak için önemli adımlardır.
Gelen sorular: Rahim sarkması ağrı yapar mı?, Her mesane sarkmasında idrar kaçırma olur mu?, Rahim sarkması ameliyatı nasıl yapılır?, Rahim ve mesane sarkması genellikle ayrı ayrı mı yoksa birlikte mi görülür? Sistosel, rektosel, uterus prolapsusu ne demektir?
