İLETİŞİM ve ADRES:

0216 386 37 50 
0543 386 37 50

KÜÇÜKBAKKALKÖY MAH, EFE SOK, NO:6

ATAŞEHİR İSTANBUL

Hamilelik ve anemi (kansızlık)

→Gebelikte kansızlık anemi ne demektir? 

Halk arasında kansızlık olarak da bilinen anemi özellikle ülkemizde önemli bir sağlık sorunudur. Oksijen kanda hemoglobin adı verilen bir proteine bağlanarak taşınır Alyuvarlarda bulunan hemoglobin aynı zamanda kana kırmızı rengi veren maddedir. Hemoglobinin normalden düşük olması ise anemi olarak isimlendirilir.

→Gebelikte en sık görülen anemi kansızlık türü demir eksiklği midir?

Kadınlarda en sık karşılaşılan anemi türü demir eksikliği anemisidir. Demir, hemoglobinin ana yapısında bulunan bir elementtir. Amerika Birleşik Devletlerinde kadınların %10-30'unun anemik olduğu düşünülmektedir. Kadınlar erkeklere göre anemiye biraz daha eğilimlidirler. Bunun temel nedeni adet kanamaları ile düzenli ve sürekli olarak kan kaybetmeleridir. Ayrıca kadınların yeme alışkanlıklarının erkeklerden farklı olması da anemiye olan eğilimi arttırmaktadır.

Hamilelik anemi riskini arttıran bir süreçtir. Kan temel olarak 2 bölümden oluşur. Birinci bölüm şekilli elemanlar denilen akyuvar, alyuvar gibi hücreler, ikinci kısım ise bu şekilli elemanları taşıyan sıvı yani plazmadır. Kırmızı kürelerin (alyuvar, eritrosit) plazmaya göre olan yüzdesine hematokrit adı verilir. Normalde hematokrit %38-45 arasındadır. Yani kanın %38-45'i şekilli elemanlar geri kalanı ise plazma tarafından oluşturulmaktadır. Hamilelik sırasında kan hacmi yaklaşık %50 artar. Bu artışın büyük bir bölümü plazma kısmındadır. Alyuvarlar plazma kadar hızlı çoğalamazlar. Bu durumda kan içinde alyuvar konsantrasyonu azalır ve hamilelik öncesi dönemde olduğundan daha aşağılara iner. Bu durum özellikle hamileliğin ilk yarısında belirgindir. Hamilelik ilerledikçe alyuvar yapımı artar. Yapım artışı ise demire olan ihtiyacı arttırır. İlk başlarda gerek duyulan demir vücuttaki depolardan karşılanır ancak çoğu zaman bu depolar ihtiyacı karşılamada yetersiz kalır. Eğer kişi diyet ya da ilaçlar ile yeteri kadar demir almıyor ise anemi ortaya çıkar. Bu tür anemiye hemodilüsyonel anemi adı verilir. Hamile kadınların yaklaşık %20'sinin anemik olduğu bilinmektedir.

→Anemi ya da kansızlık demek için hemoglobin değeri kaçın altında olmalıdır? 

Genel olarak hemoglobinin 10 gr/dL altında olması anemi olarak tanımlanır. Hemodilusyon varlığında hematokrit düzeyi %38-45'den %34 civarına düşer. Çoğul gebeliklerde bu değer %30'a kadar inebilir. Gebeliğe bağlı bu fizyolojik hemodilusyon oksijen taşıma kapasitesinde bir azalmaya neden olmaz ve aneminin hamilelikte doğurduğu riskleri arttırmaz. Asıl problem olan hamileliğe anemik olarak başlamak ya da hamileliğin ilk 3 ayında anemik olmaktır.

→Hamilelikte görülen aneminin (kansızlık) olası nedenleri nelerdir?

Demir eksikliği anemisinin en sık karşılaşılan nedeni yetersiz demir alımıdır. Demir hayvansal gıdalarda ve yeşil yapraklı sebzelerde bol miktarda bulunur.

Folik asit yetersizliği de anemiye neden olur.

Basur ya da benzeri patolojiler nedeni ile kronik kan kaybı

Gelişmekte olan bebeğin annesinin depolarını tüketmesi

Travma, kaza gibi durumlarda ani ve fazla miktarda kan kaybı

Diğer anemi nedenleri

→Gebelikte anemi kansızlık açısından risk faktörleri nelerdir?

• Çoğul gebelik 

• Beslenme bozukluğu

• Sigara kullanımı (besin maddelerinin emilimini azaltır)

• Alkol kullanımı

• Sindirim sistemi hastalıkları

• Bazı ilaçların kullanımı

 

→Gebelikte anemi kansızlığın belirtileri nelerdir?

Pek çok olguda kişi anemik olduğunun farkında değildir. Anemi birden değil de yavaş yavaş geliştiğinde vücut bu duruma tolerans geliştirir. Anemi sıklıkla rutin yapılan incelemeler sırasında anlaşılır. En sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:
 

• Halsizlik

• Çabuk yorulma

• Soluk görünüm

• Çarpıntı

• Merdiven çıkma, yürüyüş gibi aktivitelerde hemen yorulma ve nefes nefese kalma

• Başdönmesi, baygınlık

• Baş ağrısı

• Tırnak diplerinin soluklaşması

• Sarılık (nadir)

• Karın ağrısı (nadir)

Bu belirtilerin büyük bir kısmının hamileliğin erken döneminde de normalde görülebilen yakınmalar olduğu gözden kaçırılmamalıdır.

→Gebelikte anemi kansızlığın teşhisi nasıl konur?

Aneminin tanısı çok kolaydır. Yapılacak olan bir kan sayımı ile anemi varlığı saptanabilir. İlk kontrolde yapılacak olan kan sayımı hamilelik öncesi anemi varlığının anlaşılması açısından önemlidir. Hamilelik takipleri sırasında kan sayımı 24-28. haftalarda tekrarlanmalıdır.

Normal Hemoglobin Değerleri
Lökosit sayısı 4.000-11.000
Eritrosit sayısı 3.8-5.2 Milyon /ml
Hemoglobin 11.5-16.0 gr/dL
Hematokrit %34-45
MCV 76-103 fl
MCH 27-32 pg
MCHC 30-35 g/dL
Trombosit (platelet) sayısı 150.000 - 450.000
MCV: Mean Corpuscular Volume: Ortalama eritrosit hacmi
MCH: Mean Corpuscular Hemoglobin: Eritrosit başına ortalama eritrosit hemoglobini
MCHC: Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration:
Ortalama eritsosit hemoglobin konsantrasyonu

→Gebelikte anemi kansızlığın tedavisi nasıl yapılır?

Demir eksikliği anemisinin tedavisi basittir. Genelde ağızdan alınan haplar ya da şurup şeklinde demir ilaçları ile tedavi yapılır. Nadiren enjeksiyon şeklinde yani kalçadan iğne ya da direkt olarak damar içine demir verilmesi gerekebilir. Kansızlığın çok fazla olduğu durumlarda nadir de olsa kan verilmesi gerekli olabilir.

Hamileliğin başlangıcında anemi olmasa bile pek çok kadında demir kullanılması önerilir. Bunun amacı demir depolarının desteklenmesidir. Kan değerleri normal olan kadınlarda demir kullanımı 24 haftaya kadar geciktirilebilir. Demir ilaçlarının kabızlık ve mide bulantısına neden olabileceği, aynı zamanda dışkıyı siyaha boyadığı unutulmamalıdır.

→Demir eksikliği anemisi kansızlığına bağlı olarak hangi riskler oluşabilir?

Demir eksikliği anemisi hamilelikte bazı sorunlara neden olabilir. Bunların en önemlisi erken doğum riskindeki artıştır.
 

• Erken Doğum Tehdidi  riskinde artış

• Rahim içi Gelişme Geriliği 

• Düşük doğum ağırlıklı bebek

• Doğum sonrası annenin iyileşmesinde gecikme

• Doğum sonrası annede enfeksiyon riskinde artış

• Doğumda normal miktardaki kan kaybının anemik kadında tehlike yaratacak düzeylere ulaşması 

Gebelik ve Kansızlık: Riskler, Semptomlar, Tedavi ve Önleme

Gebelik, bir kadının hayatındaki en özel dönemlerden biri olabilir, ancak bir dizi sağlık sorunu ve riskle de ilişkilendirilebilir. Kansızlık (anemi), bu sorunlardan biridir ve özellikle gebelik sırasında dikkat edilmesi gereken bir durumdur. Bu yazıda, gebelik ve kansızlık arasındaki ilişkiyi, kansızlığın risklerini, semptomlarını, tedavi ve önleme yöntemlerini inceleyeceğiz.

Gebelik ve Kansızlık İlişkisi

Gebelik, bir kadının vücudunda bir dizi fizyolojik değişikliğe neden olan önemli bir dönemdir. Bu değişiklikler, anne ve bebeğin ihtiyaçlarını karşılamak için kan hacminin artmasını gerektirir. Ancak, kan hacmindeki bu artış, vücut tarafından hızla gerçekleştirilmezse, kansızlık gelişme riski artar.

Kansızlık, vücudun yeterince sağlıklı kırmızı kan hücreleri üretememesi veya bu hücrelerin normal işlevlerini yerine getirememesi durumudur. Gebelik sırasında, annenin vücudu hem kendisinin hem de bebeğinin ihtiyaçlarını karşılamak için daha fazla demire ihtiyaç duyar. Bu nedenle, anne adayının kan dolaşımındaki hacim artışına paralel olarak, kanındaki demir seviyeleri de artar. Ancak, bu artış bazen vücut tarafından dengelemekte zorluk çekilir, bu da gebelikte kansızlık riskini artırır.

Kansızlık riskini artıran bazı faktörler şunlar olabilir:

1. Demir Eksikliği: Demir, kırmızı kan hücrelerinin temel bileşenidir ve gebelik sırasında daha fazla demire ihtiyaç duyulur. Demir eksikliği, kansızlığın ana nedenlerinden biridir.

2. Folik Asit Eksikliği: Folik asit, kan hücrelerinin üretiminde önemli bir rol oynar. Folik asit eksikliği kansızlığa yol açabilir.

3. B12 Vitamini Eksikliği: B12 vitamini, kemik iliği hücrelerinin ve nöronların sağlıklı bir şekilde gelişmesi için gereklidir. B12 vitamini eksikliği kansızlığa neden olabilir.

4. Çoklu Gebelikler: İkiz veya üçüz gebelikler, vücut üzerinde daha fazla stres oluşturabilir ve kansızlık riskini artırabilir.

5. Geç Gebelikler: İlerleyen yaş, kansızlık riskini artırabilir.

Kansızlık ve Gebelikteki Riskler

Kansızlık, hem anne hem de bebeği olumsuz etkileyebilecek bir dizi riski beraberinde getirebilir. İşte gebelikte kansızlığın potansiyel riskleri:

1. Anne Sağlığı Üzerindeki Etkiler: Kansızlık, anne adayının enerji seviyelerini düşürebilir, bağışıklık sistemini zayıflatabilir ve iş gücünü azaltabilir.

2. Düşük Doğum Ağırlığı: Kansızlık, düşük doğum ağırlığına yol açabilir, bu da bebekte sağlık sorunlarına neden olabilir.

3. Erken Doğum: Kansızlık, erken doğum riskini artırabilir, bu da bebekte komplikasyonlara yol açabilir.

4. Bebekte Kansızlık: Kansızlık riski, bebekte kansızlığa yol açabilir, bu da çocuğun gelişimini olumsuz etkileyebilir.

5. Postpartum Depresyon: Kansızlık, annede doğum sonrası depresyon riskini artırabilir.

Kansızlık Semptomları

Kansızlık, hafiften ciddiye kadar farklı semptomlarla kendini gösterebilir. Gebelik sırasında kansızlık semptomları şunları içerebilir:

1. Halsizlik ve Yorgunluk: Kansızlık, halsizlik ve yorgunluğa neden olabilir.

2. Solukluk: Cilt, tırnaklar ve göz beyazları soluk görünebilir.

3. Baş ağrısı: Kansızlık, baş ağrılarına yol açabilir.

4. Dikkat Eksikliği: Kansızlık, konsantrasyon eksikliği ve hafıza sorunlarına neden olabilir.

5. Nefes Darlığı: Kansızlık, nefes darlığına yol açabilir, özellikle egzersiz sırasında.

6. Kalp Çarpıntısı: Kansızlık, kalp çarpıntısına neden olabilir.

7. Soğuk Eller ve Ayaklar: Eller ve ayaklar soğuk ve uyuşmuş hissedebilir.

8. Bağırsak Sorunları: Kansızlık, kabızlık veya ishal gibi bağırsak sorunlarına yol açabilir.

Kansızlık Tedavisi ve Yönetimi

Gebelik sırasında kansızlık, ciddi bir sağlık sorunu olabilir, bu nedenle tanı ve tedavi önemlidir. Kansızlık tedavisi ve yönetimi şunları içerebilir:

1. Demir Takviyeleri: Demir eksikliği kansızlığın en yaygın nedenlerinden biridir. Demir takviyeleri, eksikliği gidermeye yardımcı olabilir.

2. Folik Asit ve B12 Vitamini Takviyeleri: Bu vitaminler kansızlığın nedenlerinden biri olabilir. Takviyeler, bu eksiklikleri düzeltebilir.

3. Sağlıklı Beslenme: Gebelik sırasında sağlıklı ve dengeli bir diyet, kansızlık riskini azaltabilir. Demir açısından zengin gıdalar, folik asit ve B12 vitamini içeren gıdalar tüketmek önemlidir.

4. Doktor Takibi: Kansızlık tedavisi ve yönetimi için doktorun önerdiği takip ve tedavi planına uymak önemlidir.

Kansızlık Önleme Yöntemleri

Gebelik sırasında kansızlığı önlemek için aşağıdaki önlemler alınabilir:

1. Sağlıklı Beslenme: Demir, folik asit ve B12 vitamini açısından zengin gıdaları tüketmek önemlidir. Kırmızı et, koyu yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller ve tahıllar bu besin maddelerini içerir.

2. Demir Takviyeleri: Doktorunuzun önerdiği şekilde demir takviyeleri almak, kansızlık riskini azaltabilir.

3. Doktor Takibi: Düzenli doktor kontrollerine gitmek, kansızlığı erken teşhis etmeye yardımcı olabilir.

4. Risk Faktörlerini İzlemek: Risk faktörlerine sahipseniz, kansızlık riskinizi daha yakından izlemek önemlidir.

Sonuç olarak, gebelik sırasında kansızlık, anne ve bebek sağlığını olumsuz etkileyebilecek önemli bir sorundur. Ancak kansızlığı yönetmek ve önlenebilir hale getirmek mümkündür. Gebelik sırasında düzenli doktor kontrolleri yapmak, sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmek ve gerekirse takviyeler almak kansızlığın etkilerini en aza indirebilir. Anne adaylarının ve sağlık profesyonellerinin kansızlık konusunda farkındalık geliştirmesi, sağlıklı gebeliklerin teşvik edilmesine yardımcı olabilir.

Gelen sorular: Hamilelerde kansızlık anemi sık mı görülür?, Gebelerde kansızlık anemi en fazla demir eksikliği nedeniyle mi olur? Demir (Fe) eksikliğine bağlı kansızlık hamilelerde ne gibi problemlere yol açar? Hamilelerde hemoglobin düzeyinin alt sınırı nedir? Hamilelerde kansızlık aneminin belirtileri nelerdir? Gebelikte kullanılan demir (Fe) ilaçları kabızlık ve bulantı yapar mı?, Demir ilacı kullanan gebelerde dışkının (büyük abdest) rengi siyah katran gibi olabilir mi?