Çoğul Gebelik
İLETİŞİM ve ADRES:
0216 386 37 50
0543 386 37 50
KÜÇÜKBAKKALKÖY MAH, EFE SOK, NO:6
ATAŞEHİR İSTANBUL
ÇOĞUL GEBELİKLER
→Çoğul gebelik (ikiz, üçüz vs.) nasıl oluşur?
Genellikle birden fazla sayıda yumurta hücresinin (oosit) aynı sayıda sperm ile döllenmesi sonucu oluşur. Bu durumda genetik olarak birbirinden farklı birden fazla embriyo vardır. Çoğul gebeliklerin üçte ikisi bu şekildedir. Halk arasında buna çift yumurta ikizi denir (polizigotik veya non-identikal).
Bazen de döllenmiş bir yumurta gelişimi sırasında bölünmeye uğrar ve birbirinin aynı genetik özellikte olan birden fazla embriyo oluşur. Daha ender olan bu çoğul gebelik formuna (üçte biri) tek yumurta ikizi denilmektedir (monozigotik veya identikal). Yaklaşık olarak tüm gebelikler içinde yüzde 1 oranında görülen çoğul gebelik, oldukça hoş bir sürpriz olmakla beraber getirebileceği riskler açısından da ciddi bir durum olarak kabul edilmekte ve riskli gebelikler konumunda incelenmektedir.
→Çoğul gebelik olasılığını artıran faktörler nelerdir?
-ailede ikiz gebelik olması,
-ileri anne yaşı (örneğin; 35 yaş üzeri gebeliklerde iki kat sık görülür),
-toplumsal özellikler (örneğin; Afrika toplumunda 5 kat daha fazladır),
-doğurma sayısı (4. doğumdan sonra ikiz gebelik olasılığı 2 kat artar) ve
-ovulasyon indüksiyonu ilaçları ile çoğul yumurtlama ve Tüp Bebek ve Aşılama yöntemleri; ortalama yüzde 20 oranında çoğul gebelik görülür (ör; Klomifen % 6-7, GnRH: %17.2, HMG: %25-30)
→Çoğul gebelik nasıl anlaşılır?
Bir kadın-doğum doktoru ikiz gebelikle karşılaştığında esas olarak öncelikle bu durumun tipini tayin etmek ister.
Ultrasonografi ile bebeklerin, içinde bulundukları keseleri ve plasentaları incelenir. Plasenta ve kese durumuna bakılarak bu ikiz gebeliğin hangi tür olduğuna karar verilmeye çalışılır. İkizlerin cinsiyetleri farklı ise bunlar çift yumurta ikizleridir. Cinsiyet aynı ise plasentaları incelenir (Lambda İşareti). Plasentanın ve amniyon kesesinin tek olması monozigotik (tek yumurta ikizi) olduğunu gösterir. Ancak ayrım her zaman kolay olmaz. Kesin ayrımı; bebeklerin DNA analizi verir.
Çok eskilerde çoğul gebelikler; fizik muayene ile anne karnının beklenenden daha iri saptanması veya iki ayrı alandan bebek kalp seslerinin dinlenip, ayırt edilmesi ile yapılıyordu. Günümüzde gelişen ultrasonografi teknolojisi ile gebeliğin 6. haftasından itibaren birden fazla kese görülerek tanı konabiliyor.
→Çoğul gebeliklerde anneye ait riskli durumlar nelerdir?
-Çoğul gebeliğe sahip bir anne adayında; tek gebeliğe sahip olunduğundan daha belirgin bir değişim olur. Anne adayı gebeliği boyunca daha fazla kilo alır (ortalama 18 - 20 kg).
-Gebeliğin ilk aylarında gözlenen gebelik bulantı, kusmaları çoğul gebeliğe sahip anne adayında çok yoğun yaşanabilir. (hiperemezis gravidarum = Gebeliğin bulantı ve kusmaları ).
-Gebelik boyunca Kansızlık (Anemi) hastalığına daha sık rastlanır.
-Gebeliğin ilk aylarında kanama ve Düşük ve Düşük Tehdidi tehlikesi daha fazladır.
→Erken doğum ve Erken Doğum Tehdidi olasılığı tek gebeliklere göre, çoğul gebeliklerde yaklaşık 10 kat artmıştır.
→Çoğul gebeliklerde doğum kaçıncı haftada olur?
Yapılan araştırmalarda tek yumurta ikizlerinde ortalama doğum haftası 36. hafta, çift yumurta ikizlerindeyse 37. hafta olarak bildirilmiştir.
→Çoğul gebeliklerde annede hangi riskli durumlarda artış olur?
-Annede ikiz gebelik varlığında yüksek tansiyon, preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) yani Gebelik ve Hipertansiyon olasılığı tek gebeliklere göre 3 kat artmıştır.
Ayrıca;
-Gestasyonel diabet ,-- Gebelikte Diabet (Gizli Şeker) --
-Plasenta anomalileri (Plasenta Previa , Ablasyo Plasenta , Vasa Previa)
-Müdahaleli Doğum ve doğum sonu kanama riskleri daha fazladır.
-Kısaca çoğul gebelikte genel olarak gebeliğe ait komplikasyonların görülme sıklığı artar.
→Çoğul gebeliklerde bebeklerde ortaya çıkan fetal sorunlar nelerdir?
Rahim içi ortam birden fazla bebek tarafından paylaşıldığında beraberinde bazı sorunları da getirebilir.
-İkiz eşlerinde tek bebeklere göre Düşük ve Düşük Tehdidi riski, iki kat artmıştır.
-Çoğul gebeliklerde, bebeklerde konjenital (doğumsal) anomali riski 2 kat artmıştır. Bu nedenle özellikle 3-4 ve 5. aylarda bebekler yeterli düzeyde ultrasonografi ile incelenmelidir. Gebelik boyunca anne karnında (özellikle monozigotik ikizlerde) fetal kayıp oranı artmıştır.
-Erken doğum ve Erken Doğum Tehdidi riski yaklaşık 10 kat artmıştır. Çoğul gebeliklerin ortalama yüzde 40'ında 36. haftadan önce doğum olur. Doğum sonrası dönemde uzun süreli prematüre bakımı ihtiyacı artabilir.
-Bu bebeklerde intrauterin Gelişme Geriliği riski de, tek gebeliklere göre 10 misli artmıştır. Yaklaşık görülme sıklığı tüm ikizler içinde yüzde 20-25'dir.
-İkizler arası plasentadaki damarlardaki birtakım düzensiz dağılımlar sonucu ikizlerden biri fazla beslenip, diğeri zayıf kalabilir (İkizden ikize Transfüzyon Sendromu). Bu durum her iki fetusu da ciddi olarak etkiler.
-Bu gibi riskler nedeniyle aile ve doktor için kimi zaman hoş olan bu sürpriz durum, gebeliğin ilk haftalarından itibaren yakın ve sıkı takibe alınmalıdır.
→Çoğul gebelik takibi nasıl yapılır?
Aileye gebeliğin başında olası risklerin anlatılması ve bu risklere karşı alınacak önlemler gebeliğin sorunsuz geçme olasılığını artıracaktır.
-Periyodik takiplerin sıklaştırılması
-Rutin kan ve idrar tetkiklerinin belli aralıklarla tekrarlanması
-Demir, folik asit ve kalsiyum desteği
-Erken doğum ve Erken Doğum Tehdidi açısından yakın takip
-Bebeklerin gebelik haftasına ve birbirlerine uyumlu büyümelerinin takibi
-Fetal iyilik testlerinin periyodik uygulanması, takip sürecinde riskli durumların varlığında zamanında müdahale riskleri en az düzeye indirecektir.
Takip sürecinin sonunda, doğum şekline karar verilme aşamasına gelinir. Fetal ve maternal riskler göz önüne alındığında genellikle Sezaryen , tercih edilen doğum yöntemidir.
İkiz Gebelik: Çeşitleri, Nedenleri, Belirtileri, Tanı ve Yönetim
Giriş
Gebelik, birçok çift için heyecan verici bir deneyimdir. Ancak bazı aileler, tek bir bebek beklerken birden fazla bebekle karşılaşabilirler. Bu duruma "ikiz gebelik" denir ve hem anne hem de baba için büyük bir sevinç kaynağıdır. İkiz gebelikler, tek bir fetüsün yerine anne rahminde iki veya daha fazla fetüsün geliştiği bir durumu ifade eder. Bu yazıda, ikiz gebeliklerin çeşitleri, nedenleri, belirtileri, tanı yöntemleri ve yönetimi hakkında ayrıntılı bilgiler sunulacaktır.
İkiz Gebelik Çeşitleri
İkiz gebelikler, iki ana çeşitte sınıflandırılır: tek yumurta ikizleri (monozygotik ikizler) ve çift yumurta ikizleri (dizygotic ikizler).
-
Tek Yumurta İkizleri (Monozygotik): Bu tür ikizler, tek bir yumurtadan oluşurlar. Yumurta, döllenmiş bir sperm tarafından böldürülür ve iki ayrı embriyo oluşur. Bu ikizler genetik olarak birbirlerine tamamen benzerdirler ve aynı cinsiyete sahiptirler. Ayrıca, aynı plasentayı paylaşabilirler (birbirine bağlı) veya her biri ayrı plasentaya sahip olabilir (ayrı plasentalı).
-
Çift Yumurta İkizleri (Dizygotic): Bu tür ikizler, aynı dönemde farklı yumurtalıklardan gelen iki ayrı yumurta tarafından döllenir. Dizygotic ikizler genetik olarak kardeşlere benzerler ve farklı cinsiyetlere sahip olabilirler. Her biri ayrı plasentaya ve amniyon kesesine sahiptir.
İkiz Gebeliğin Nedenleri
İkiz gebeliklerin nedenleri karmaşık ve tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak bazı faktörler ikiz gebeliğin riskini artırabilir:
-
Genetik Faktörler: Aile geçmişi, ikiz gebelik riskini etkileyebilir. Eğer ailede ikiz gebelik öyküsü varsa, bu risk artabilir.
-
Anne Yaşı: Anne adayının yaşı da ikiz gebelik riskini etkiler. 30 yaşın üzerindeki kadınlar daha yüksek bir risk altındadır.
-
Irksal Faktörler: Bazı ırklar, diğerlerine göre daha yüksek bir ikiz gebelik riskine sahip olabilir.
-
Önceki Gebelikler: Daha önce ikiz gebelik yaşamış olan bir kadın, bir sonraki gebeliğinde de ikiz gebelik riski altında olabilir.
-
Yumurtlama İlaçları: Fertilite tedavisi sırasında kullanılan yumurtlama ilaçları, birden fazla yumurta gelişmesine neden olabilir ve bu da ikiz gebelik riskini artırabilir.
İkiz Gebeliğin Belirtileri
İkiz gebelikler, tek bebek gebelikleriyle benzer belirtilere sahip olabilir, ancak şiddetli veya daha farklı semptomlar da gösterebilirler. İkiz gebeliğin belirtileri şunlar olabilir:
-
Şiddetli Sabah Bulantıları: İkiz gebeliklerde sabah bulantıları daha şiddetli olabilir.
-
Karın Büyümesi: Karın büyümesi tek bebek gebeliklerine göre daha hızlı olabilir.
-
Aşırı Yorgunluk: İkiz gebeliklerde yorgunluk daha fazla olabilir.
-
İç Çekme Hissi: Annenin karın bölgesindeki derin bir iç çekme hissi, ikiz gebeliklerin bir işareti olabilir.
-
Sık İdrar İhtiyacı: İkiz bebekler, mesaneye daha fazla baskı yapabilir ve annenin daha sık tuvalete gitmesine neden olabilir.
-
Daha Erken Hareket: İkiz bebekler genellikle daha erken dönemlerde hareket etmeye başlarlar ve bu hareketler daha yoğun olabilir.
İkiz Gebeliğin Tanısı
İkiz gebeliğin tanısı, birkaç farklı yöntem kullanılarak konulabilir:
-
Ultrasonografi: Ultrasonografi, fetüslerin varlığını ve sayısını belirlemek için en yaygın kullanılan yöntemdir. İkiz bebeklerin büyüklüğü, gelişimi ve sağlık durumu ultrason görüntüleriyle izlenebilir.
-
Beta-hCG Seviyeleri: İkiz gebeliklerde, hamilelik hormonu olan beta-hCG'nin kan seviyeleri tek bebek gebeliklerine göre daha yüksek olabilir.
-
Doppler Sesleri: Doktor, fetüslerin kalp atışlarını dinleyerek ikiz gebelikleri teyit edebilir.
İkiz Gebeliğin Yönetimi ve Tedavisi
İkiz gebelikler, diğer gebelikler gibi düzenli prenatal bakım gerektirir. Ancak ikiz gebelikler, ekstra dikkat ve izleme gerektirebilir. Yönetim ve tedavi aşağıdaki faktörlere dayanabilir:
-
Prenatal Bakım: Anne ve bebeklerin sağlığını izlemek ve olası komplikasyonları önceden tanımak için düzenli prenatal muayeneler gereklidir.
-
Beslenme ve İlaçlar: İkiz gebeliklerde beslenme çok önemlidir ve doktorun önerdiği takviyeler alınmalıdır. İkiz gebeliklerde demir ve folik asit takviyeleri genellikle reçete edilir.
-
İstirahat: İkiz gebeliklerde annenin daha fazla istirahat etmesi gerekebilir.
-
Komplikasyonların İzlenmesi: İkiz gebelikler, erken doğum riski ve diğer komplikasyonlar açısından daha yüksek risk taşıyabilir. Bu nedenle, fetüslerin gelişimi ve annenin sağlığı yakından izlenmelidir.
-
Doğum Planı: İkiz gebeliklerde doğum planı, doğum öncesi dönemde dikkatle düşünülmelidir. Bu, doğumun normal yoldan mı yoksa sezaryen ile mi gerçekleşeceği gibi detayları içerir.