Anormal kanama hastanın alışılmış adet düzeninden belirgin sapma olarak tanımlanabilir. Kişiden kişiye farklılıklar olabilmesine rağmen, adetler 7 günden fazla sürerse, 21 günden daha sık aralarla olursa ve toplam kan kaybı 80 ml’den fazla olursa, anormal olduğu düşünülür.
→Anormal uterin kanamada ayırıcı tanı:
Organik ve disfonksiyonel (endokrinolojik) olmak üzere iki ana grup anormal kanama vardır. Ancak organik kanama nedenleri ekarte edildiğinde disfonksiyonel kanama tanısı konur. Organik nedenler arasında; üreme organlarındaki anormallikler, sistemik hastalıklar ve kanama diskrazileri (hemofili gibi kan hastalıkları) yer alır. Üreme organlarındaki anormallikler en sık olarak karşımıza çıkar.
→Hangi sistemik hastalıklar anormal kanamaya neden olur?
Organik veya psikolojik herhangi bir kronik (müzmin) hastalık adet düzenini değiştirebilir. Bunun sık görülen örnekleri tiroid hastalığı ve kronik karaciğer (siroz vb.) hastalığıdır. Kronik karaciğer hastalığında karaciğerde estrojen metabolizması bozulduğu için anormal kanama olabilir.
→Hangi kan hastalıkları anormal kanamaya neden olabilir?
Faktör 8 üretiminin azaldığı Von-Willebrand hastalığı, lösemi (kan kanseri), idiopatik trombositopenik purpura (ITP) anormal kanamaya neden olabilir.
→Disfonksiyonel kanamanın nedeni nedir?
Bu tür kanamaların en sık görülen nedeni anovulasyon (yumurtlamama veya yumurtlama bozukluğu)dur. Nadiren ovulatuar sikluslarda (yumurtlamanın bozulmadığı adetlerde) da anormal kanama olabilir. Yumurtlama bozukluğuna bağlı kanamalar sıklıkla menarştan (ilk adet) hemen sonraki dönemde ve menopozdan hemen önceki dönemde görülür. Bu sırada oluşan uzamış estrojen etkisi ve yumurtlama olmaması nedeniyle progesteron etkisi eksikliğ yıllar boyunca devam ederse, Endometrium hiperplazisi (rahim zarı kalınlaşması) ve Endometrium Kanseri ve Uterus Sarkomu (rahim zarı kanseri) riski artabilir.
→Anormal kanaması olan hasta nasıl değerlendirilir?
Tam bir hikaye ve uygun laboratuar çalışmalarıyla birlikte fizik muayene ilk adımdır. Ergenlik döneminde ilk adetten (menarş) sonraki ilk 2 yıldaki adetlerin % 50’si anovulatuardır, yani yumurtlama yoktur. Seksüel aktivite hikayesi de önemlidir ve gerektiğinde gebelik testi yapılmalıdır. Kan kaybının derecesi, tam kan sayımı ve pıhtılaşma testleriyle değerlendirilmelidir. Hipotiroidizm (tiroid bezinin az çalışması) TSH (tiroid stimule edici hormon) testiyle ekarte edilmelidir.
Ergenlik döneminden sonra, anormal kanama büyük ihtimalle gebelik komplikasyonları, tümörler, Polikistik Over Sendromu ve sistemik hastalık gibi organik nedenlere bağlıdır. Hikaye ve fizik muayene ile bu ihtimallerden çoğu ekarte edilebilir. Hastanın mevcut işaret ve semptomlarına göre uygun laboratuar çalışmaları yapılmalıdır. 35 yaşının altındaki kadınlara tedavi amacıyla hormonal ilaçlar verilebilir. 35 yaş üzerinde olan ve hormonal tedaviye cevap alınamayan kadınlarda endometrial biopsi (Kürtaj ile parça alma) yapılmalıdır. Özellikle rahim zarı kalınlaşması (Endometrium hiperplazisi ) ve rahim zarı kanseri (endometrial kanser) nin sık olduğu menopoz öncesi ve sonrası döneminde biopsi mutlaka yapılmalıdır. Duruma göre sulu ultrason (salin infüzyon sonografi=SİS) yapılabilir.
Ayrıca Histeroskopi (ışıklı bir aletle rahim ağzının geçilerek rahimin iç yüzeyinin gözlenmesi) yapılabilir.
→Akut kanamada en etkili yöntem nedir?
Dilatasyon ve küretaj (rahim ağzının genişletilmesi ve parça alma) bu konuda en etkili yöntemdir. Ancak ergenlik döneminde, bakirelerde ve diğer düşük riskli hastalarda hormonal tedavi ilk olarak verilebilir. Ağızdan veya damardan yüksek doz estrojen ve bunu takiben progestin verilmesi denenebilir ya da yüksek dozda doğum kontrol hapları (oral kontraseptif) günde 3-4 kez verilip daha sonra doz düşürülerek tedavi yapılabilir. Kan verilmesi gerekebilir. Bu rejimler de başarısız olursa, dilatasyon ve küretaj yapılmalıdır.
→Kronik (müzmin) kanamalarda tedavi seçeneği nedir?
Neden anovulatuar (yumurtlamama) kanama ise en etkili ilaç progestindir. Doğum kontrolu isteniyorsa, uzun süreli tedavide oral kontraseptifler (doğum kontrol hapı ile ilgili bilgileri Aile Planlaması başlığında bulabilrsiniz) etkili olabilir. Hasta gebe kalmak istiyorsa, klomifen, gonadotropin vb ilaçlarla yumurtlama tedavisi tüp bebek --- Tüp Bebek ve Aşılama --- yapılabilir.
Nonsteroid antiiflamatuar ilaçların (kuvvetli ağrı kesiciler) yumurtlamanın olduğu şiddetli kanamalarda toplam kan kaybını azalttığı gösterilmiştir. Antifibrinolitik ilaçlarda bu konuda yardımcı olabilir.
Tüm konservatif yöntemler başarısız olursa, kesin operatif işlemler yapılabilir. Histeroskopik olarak endometriumun yok edilmesi veya tahrip edilmesi ya da vajinal veya karın yoluyla (abdominal) rahimin alınması (histerektomi) operasyonu yapılabilir.
''Anormal vajinal Kanama'' konusunu başka bir deyişle analatmak gerekirse;
Vajinal Kanama: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
Vajinal kanama, kadın üreme sistemindeki birçok farklı nedenden kaynaklanabilen yaygın bir semptomdur. Bu durum, her yaş grubundaki kadınları etkileyebilir ve genellikle ciddi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Bu yazıda, anormal vajinal kanamanın nedenlerini, belirtilerini ve tedavi seçeneklerini detaylı bir şekilde ele alacağız.
I. Vajinal Kanamanın Nedenleri: Anormal vajinal kanamanın pek çok farklı nedeni olabilir. Bu nedenler, yaş, hormonal değişiklikler, enfeksiyonlar, anormallikler veya daha ciddi sağlık sorunları olabilir. İşte bu nedenlerden bazıları:
Hormonal Değişiklikler: Menstrüel döngüdeki hormonal değişiklikler, adet düzensizliklerine ve anormal kanamalara yol açabilir. Özellikle ergenlik dönemi, doğum kontrol yöntemlerinin değiştirilmesi veya menopoz gibi durumlar hormonal değişikliklere bağlı olarak kanama görülmesine neden olabilir.
Rahim Ağzı Sorunları: Rahim ağzındaki yaralar, enfeksiyonlar veya rahim ağzı kanseri gibi durumlar vajinal kanamaya yol açabilir.
Rahim İçi Enfeksiyonlar: Rahim içi iltihapları veya enfeksiyonları, anormal kanamalara neden olabilir. Bu enfeksiyonlar genellikle ağrı ve rahatsızlıkla birlikte görülür.
Polip ve Fibroidler: Rahim içi polipler veya fibroidler, rahim iç yüzeyinde veya kas dokusunda anormal büyümelerdir ve kanamaya neden olabilirler.
Endometriozis: Rahim içi dokusunun rahim dışında büyümesi olarak tanımlanan endometriozis, ağrılı adetler ve anormal kanamalara yol açabilir.
Gebelik Komplikasyonları: Düşük riski, dış gebelik veya plasenta problemleri gibi gebelikle ilgili komplikasyonlar anormal kanamanın nedeni olabilir.
Rahim İçi Araç (RİA): Doğum kontrol amaçlı kullanılan RİA, bazen kanama düzensizliklerine neden olabilir.
Hormonal Denge Bozuklukları: Tiroid bezinin işlev bozuklukları veya polikistik over sendromu gibi hormonal dengesizlikler vajinal kanamaya yol açabilir.
II. Vajinal Kanamanın Belirtileri: Anormal vajinal kanamanın belirtileri, altta yatan nedenlere göre değişebilir. Bununla birlikte, aşağıdaki belirtiler sıkça görülen durumlardır:
Düzensiz Kanama: Menstrüel döngüden bağımsız olarak gelen kanama veya aşırı kanama belirgin bir semptom olabilir.
Ağrı ve Rahatsızlık: Kanamanın yanı sıra pelvik bölgede ağrı, rahatsızlık veya kramp hissi de görülebilir.
Cinsel İlişki Sırasında Kanama: Rahim ağzı problemleri veya enfeksiyonlar nedeniyle cinsel ilişki sırasında kanama yaşanabilir.
Menopoz Sonrası Kanama: Menopoz döneminden sonra gelen kanama, ciddi sağlık sorunlarını işaret edebilir.
Vajinal Akıntı: Anormal renkte veya kokuda vajinal akıntı da anormal kanamanın belirtileri arasında yer alabilir.
III. Vajinal Kanama Tedavisi: Anormal vajinal kanamanın tedavisi, altta yatan nedenlere ve hastanın durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri şunlar olabilir:
Hormonal Tedavi: Hormonal dengesizlikler veya adet düzensizlikleri hormonal tedavi ile düzeltilebilir.
Cerrahi Müdahale: Büyük fibroidler veya rahim içi polipler cerrahi olarak çıkarılabilir. Rahim ağzı veya rahim içi kanseri gibi durumlarda cerrahi tedavi gerekebilir.
Antibiyotik veya Antifungal Tedavi: Enfeksiyonlar, uygun antibiyotik veya antifungal ilaçlarla tedavi edilebilir.
Doğum Kontrol Yöntemleri: Hormonal doğum kontrol yöntemleri, düzensiz kanamayı düzeltebilir. RİA gibi doğum kontrol yöntemlerinin kullanımı da düşünülebilir.
Endometriozis İlaçları: Endometriozis tedavisinde kullanılan ilaçlar, semptomları hafifletebilir.
Vajinal kanama ile ilgili herhangi bir belirti fark edildiğinde, mutlaka bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek önemlidir. Profesyonel bir değerlendirme, doğru tanı ve tedavi planının belirlenmesine yardımcı olacaktır. Unutulmamalıdır ki, erken teşhis ve uygun tedavi, sağlığın korunmasında büyük önem taşır.
Gelen sorular: Anormal vajina kanaması her zaman kanser mi demektir?, Rahim zarı duvarı kalınlaşması anormal fazla kanama yapar mı?, Anormal fazla vajinal kanama hangi yaşlarda olur?