Plasenta Previa
İLETİŞİM ve ADRES:
0216 386 37 50
0543 386 37 50
KÜÇÜKBAKKALKÖY MAH, EFE SOK, NO:6
ATAŞEHİR İSTANBUL
PLASENTA PREVİA
→Plasenta previa ne demektir?
Plasenta previa, anne rahmindeki bebek (fetus) ile gebe arasında ilişkiyi sağlayan ve bebeğin eş kısmı olan plasentanın, bebek ile doğum kanalının arasında olması (yani doğum kanalını kapaması) durumudur.
Bu durumda plasenta, bebeğin önde gelen kısmından daha aşağıda yani serviks’in (rahim ağzının) komşuluğundadır.
Plasenta previa; hamileliğin son dönemlerinde kanamaya neden olabilen, hem anne hem de bebeğin hayatını tehlikeye atabilen riskli bir gebelik durumdur.
→Plasenta previa niçin olur?
Kesin olarak plasenta previaya yol açan nedenler bilinmese de bazı risk faktörleri tanımlanmıştır.
Plasenta Previa oluşum mekanizmasında en sıklıkla endometrium denilen rahim iç zarındaki hasarlar ve buradaki kan akımındaki problemler suçlanmaktadır.
→Plasenta previa risk faktörleri nelerdir?
* Daha önceden rahim içine yapılan ameliyatlar--- Sezaryen , myomektomi= Myom (Leiomyom) alınması ameliyatı ve Kürtaj lar gibi)
* Birden fazla önceden doğum yapmış olma (multiparite)
* Myoma uteri varlığı
* Anne adayının yaşının ileri olması (>35) (Bu oran anne yaşı ile birlikte artmaktadır)
* Çoğul gebelik durumu
* Önceki gebeliklerde plasenta previa öyküsü
* Önceden düşük yapmış olma ( Düşük ve Düşük Tehdidi )
* Sigara kullanımı
* Daha önceden plasenta previa geçirenlerde takip eden hamilelikte aynı durumun ortaya çıkma riski % 4-8'dir.
→Plasenta previanın çeşitleri ve görülme sıklığı nedir?
Tüm gebeliklerin %0.5’inde plasenta previa görülebilmektedir.
Plasenta previa, plasenta ile serviks (alt segment) arasındaki ilişkiye göre üç gruba ayrılır:
Tam (total) plasenta previa (%20-45): Plasenta rahim ağzını tamamen kapatmıştır.
Kısmi (parsiyel) plasenta previa (%30): Plasenta rahim ağzının bir kısmını kapatmıştır.
Marjinal plasenta previa (%25-50): Plasenta rahim ağzına yakındır ama kapatmaz.
Bazı gebeliklerde ise plasenta kenarı rahim alt segmentine yerleşmiştir, ancak doğum kanalını kapatmaz. Bu tür yerleşim gösteren plasentaya “alt segment veya aşağı yerleşimli plasenta” adı verilmektedir ve aslında bu durumun klinik olarak bir önemi bulunmamaktadır.
Gününü doldurmuş gebeliklerde plasenta previaya binde 3-5 oranında rastlanır.
Daha önceden Sezaryen geçirmiş olanlarda ise risk 1.5-5 kat artar ve geçirilmiş sezaryen sayısına paralel olarak bu oran %10'a kadar çıkabilir.
Gebeliğin erken dönemlerinde ultrason incelemelerinde plasenta previaya daha sık rastlanır. Hamileliklerin %5-20'sinde ikinci trimesterde rutin yapılan ikinci düzey detaylı ultrason incelemelerinde plasentanın servikse yakın olduğu saptanır. Ancak hamileliğin ilerlemesi ile birlikte rahim büyüdükçe plasenta da yukarı doğru çekilir ve 2. trimesterde saptanan previa olgularının %90'ı doğum anı geldiğinde normal yerleşimlidir.
Geç dönemlerde saptanan tam previa olgularında ise normale dönme olasılığı çok daha düşüktür.
→Plasenta previa belirtileri nelerdir?
Plasenta previanın en önemli belirtisi gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkan ağrısız vajinal kanamalardır. Kanamayla birlikte ağrının olmaması oldukça tipiktir.
Diğer yandan bazen plasenta previa doğum anına kadar hiçbir belirti vermeyebilir. Bu durumda rahim kasılmaları ile birlikte plasenta kanamasına bağlı olarak ani bir kan boşanması oluşabilecektir.
→Plasenta previa teşhisi nasıl konulur?
Kesin teşhis ultrason değerlendirmeleri ile konabilmektedir. 20. gebelik haftasından sonra ağrı olmaksızın bir kanama durumunda idrara sıkışık olarak ultrasonla incelenmesinde plasenta previanın teşhisi çok zor olmamaktadır.
Burada unutulmaması gereken diğer bir nokta ise 20. gebelik haftasından önce yapılan ultrasonlardaki tüm plasentalar doğum kanalını kaplayabilir. Bu nedenle bu gebelere 20. haftadan önce ultrasonla bakılarak plasenta previa teşhisi konulmamalıdır. Çünkü bu dönemden sonra rahimin büyümesine bağlı olarak plasenta üst kısma doğru çıkıp doğum kanalını açabilecektir.
→Plasenta previanın riskleri nelerdir?
Plasenta previa anne ve bebek açısından riskli sonuçlara yol açabilir.
Anne için riskler
Ani Kanama
Plesenta previa anne adayında kanamaya bağlı olarak hayati riskler doğurabilen bir gebelik durumudur. Aşırı ve ani kanamalar anne adayını şoka sokabilir; bu durumda yoğun şekilde kan ve kan ürünleri transfuzyonu gereksinimi doğabilir. Kan ve kan ürünlerinin transfuzyonu sonrasında da bir takım olumsuz komplikasyonlar görülebilir.
→Plasenta Akreata (Rahim duvarına yapışık plasenta) ne demektir?
%10 oranında plasenta previa plasentanın rahim duvarı içine kadar ilerlemesine ve yapışmasına bağlı olan “plasenta accreata” durumuna yol açabilir. Bu durumda doğum sonrasında plasentanın rahim duvarından ayrılmaması sonucunda rahimin alınmasına kadar gidebilen bir takım problemler ortaya çıkabilir.
Plasenta accreatanın daha da ileri durumları olan plasenta inkreata ve plasenta perkreata'da plasenta rahim kaslarına ve hatta mesaneye kadar ulaşır. Bunlar da çok ciddi kanamalar ve hayati tehlike ortaya çıkar.
→Bebek için riskler (plasenta previa ve plasenta akreta)
Kansızlık (anemi)
Bebek hayatını tehdit eden en önemli risk de yine kanama ve bebeğin anemik (kansız) kalmasıdır. Anemik yenidoğanda doğum sonrası bir takım sıkıntılar gelişebilir.
Prezentasyon anomalileri (Bebeğin rahim içinde duruş problemleri)
Normalde bir fetus rahim içinde en sık olarak baş aşağı pozisyonda durur. Ancak plasenta previada doğum kanalının önünü plesenta kapattığı için bebek; makat aşağı, transvers (yan), oblik (çapraz) şekillerde durabilir.
Plasenta previa olgularının %30'unda makat geliş ya da yan geliş durumu bulunması da bebeğin içinde bulunduğu riski arttırır.
Prematurite
Plasenta previa nedeni ile doğumun erken olması durumunda ise prematürite (erken doğuma bağlı gelişememe) önemli bir risk faktörü olarak karşımıza çıkar.
Prematur doğan bebeklerde doğum sonrası solunum sıkıntıları, intrakranial (kafa içinde) kanamalar, nekrotizan enterokolit (barsak hasarları), emme ve beslenme problemleri, metabolik problemler ve sarılık gibi pek çok komplikasyonlar gelişebilmektedir.
IUGR (Rahim içinde bebeğin gelişememesi= Gelişme Geriliği )
Plasenta previa varlığında özellikle belirli aralıklarla kanama atağı geçirenlerde rahim içi gelişme geriliği (IUGR) ve gelişimsel anomalilere daha sık rastlanmaktadır. Gelişememenin nedeni de bebeği besleyen plasentanın kanamalarına bağlı olarak bebeğe giden kan akımının azalmasıdır.
→Plasenta previada ve plasenta akretada gebelik takibinde nelere dikkat edilmelidir?
Gebeliğin 20. haftasından sonra yapılan rutin ultrasonografik izlemlerde plasenta previa teşhisi konulması durumunda öncelikle hasta bilgilendirilir ve ani kanamalar konusunda dikkat etmesi için uyarılır.
Plesenta previa teşhisi konulan gebelere mesane hafif dolu iken (yani idrara hafif sıkışık şekilde) aylık olarak yapılan ultrason izlemleri ile plesentanın yukarıya çekilip çekilmediği kontrol edilir.
Bazı durumlarda gebenin hastane koşullarında daha rahat ve güvenli bir şekilde takibi açısından hastaneye yatış yapılabilir. Yatış süreci bazen doğuma kadar uzatılabilir.
Plasenta previa varlığında kanamayı başlatabileceğinden alttan vajinal muayene yapılması önerilmemekle birlikte eğer yapılacak ise mutlaka önceden acil sezaryen hazırlığı yapılmış olmalıdır.
Plasenta previa tanısı alan hamileler aşırı fiziksel aktivitelerden ve cinsel ilişkiden kaçınmalıdırlar.
→Plaenta previa ve akretada tedavi nasıl planlanır?
Plasenta previa’da kesin doğum şekli Sezaryen dır. Ancak plasentanın doğum kanalını tam olarak kapatmadığı marjinal ve alt segment yerleşimli plasentalarda normal doğum denebilir. Eğer 34 haftanın sonunda plasentanın konumu değişmemişse, bundan sonra da yukarıya doğru çekilmesi pek artık beklenilen bir durum değildir. Rahim kasılmalarının başlaması ile birlikte artacak olan kanama riskinden dolayı önceden sezaryen tarihi planlanır (Planlanmış sezeryen).
Planlanmış sezeryen de doğum için tarih belirlerken bebeğin akciğerlerinin olgunlaşması göz önüne alınmalıdır. Gerekirse bunu hızlandırmak için kortikosteroid tedavisi verilebilir. Sezaryen için 37-38. haftadan sonrasını beklemek anne ve bebek açısından bir yarar sağlamayacaktır.
Aktif kanama varlığında ise anne adayı açısından en uygun yaklaşım, zaman kaybetmeden doğumun gerçekleştirilmesidir. Bunun için öncelikle damar yolu açılarak sıvı ve gerekirse kan desteği yapılarak anne adayının genel durumunu iyileştirilmelidir.
Gebelik haftasının küçük olduğu durumlarda kanama çok şiddetli değilse rahim kasılmalarını ve buna bağlı kanamayı durdurmak amacıyla ilaç uygulanabilir. Buradaki amaç bebeğin gelişimi için zaman kazanmaktır. İdeal doğum zamanı için bebeğin 2500 gram’ın üzerinde ve 36. gebelik haftasını doldurmuş olması gereklidir.
→Acil sezaryen gereken durumlar (plasenta previa ve akreta için)
Ani ve bol vajinal kanama (abondan kanama)
Şok bulguları ve kanama profilinin bozulmaya başlaması
Sürekli devam eden ve kesilmeyen kanamalar
Bebeğin NST tetkikinde kalp atımlarının kötüleşmesi (fetal distres)
→NST (non stress test) nedir?
Rahim kasılmalarının başlayarak rahim ağzının açılmaya başlaması ve tedaviye rağmen durmaması
Plasenta Previa nedeni ile sezeryen gerekliliği olan hastalar, hastane seçiminde yenidoğan yoğun bakımı ünitesi açısından yeterli donanıma sahip hastaneleri tercih etmelidirler. Çünkü bu bebekler doğumdan sonra prematurite açısından risk altındadırlar.
→PLASENTA AKRETA, İNKRETA, PERKRETA (YAPIŞIK PLASENTA) NEDİR?
Normalde plasenta ile rahim duvarı arasında Nitabuch tabakası denilen tabaka vardır. Bu tabaka olmayınca; akreatada plasenta rahim duvarının yarısına, inkreatada rahim duvarının tamamına, plasenta perkreatada ise rahim duvarını da aşarak çevre dokulara (önde mesane, arkada barsaklar) kadar uzanır. Böyle olunca plasentanın ayrılması çok zor ve kanamalı olur. Bu tür durumlarda sezaryenin tecrübeli bir hekim tarafından yapılması gerekir. Özellkle plasenta perkreta durumunda rahimin alınması gerekebilir.
Sezaryene girerken özellikle “plasenta akreta, plasenta inkreata, plasenta perkreata” riskini de göz önüne alarak birkaç ünite kan hazırlatılması son derece önemlidir.
Gebelik haftasının 36 haftadan az olduğu durumlarda kanama azalır ya da durursa ve anne adayının durumu stabil hale gelirse doğum geciktirilebilir. Geciktirmenin amacı bebeğin akciğer olgunlaşmasını hızlandıracak tedavileri uygulamak için zaman kazanmaktır.
Plasenta Previa, Plasenta Akreta, Inkreta ve Perkreta: Belirtiler, Riskler ve Yönetim
Gebelik sırasında karşılaşılan plasenta anomalileri, anne ve bebek sağlığı üzerinde önemli etkilere neden olabilir. Bu durumlar arasında plasenta previa, plasenta akreta, plasenta inkreta ve plasenta perkreta gibi durumlar yer alır. Her biri farklı bir şekilde tanımlanır ve yönetilir. Bu makalede, her bir plasenta anormalliği hakkında detaylı bilgi verilecek ve bu durumlarla başa çıkmanın yolları ele alınacaktır.
1. Plasenta Previa:
Tanım: Plasenta previa, hamilelik sırasında plasentanın rahim ağzının yakınına yerleştiği bir durumu ifade eder. Normalde, rahim ağzının üst kısmında veya rahmin yan duvarlarında yer alan plasenta, previa durumunda, rahim ağzını kapatır.
Nedenler:
-
Daha önceki gebeliklerde plasenta previa yaşanmış olması.
-
Birden fazla gebelik (ikiz veya daha fazlası).
-
Rahim içi cerrahi müdahaleler, özellikle sezaryen ameliyatları.
-
Anne yaşının ilerlemesi.
-
Sigara içme.
Belirtiler:
-
Vajinal kanama: Gebeliğin ikinci yarısında, vajinal kanama plasenta previa durumunun belirtisi olabilir.
-
Karın ağrısı: Vajinal kanama ile birlikte karın ağrısı da yaşanabilir.
Riskler ve Yönetim:
-
Aşırı kanama: Plasenta previa durumunda vajinal kanama ciddi ve hızlı bir şekilde gelişebilir, bu da anneye ve bebek için risk oluşturabilir.
-
Erken doğum: Plasenta previa durumunda erken doğum riski artar.
-
Bebeğin düşük doğum kilosu: Kanama nedeniyle plasenta previa durumunda bebeğin yeterince beslenememesi riski vardır.
2. Plasenta Akreta:
Tanım: Plasenta akreta, plasentanın normal yerinden rahim duvarına daha fazla nüfuz ettiği bir durumu ifade eder. Normalde, plasenta rahim iç yüzeyine tutunur, ancak plasenta akreta durumunda bu tutunma daha derinlere, hatta rahim kaslarına kadar uzanabilir.
Nedenler:
-
Daha önceki sezaryen ameliyatları.
-
Daha önceki rahim içi müdahaleler (örneğin, rahim içi araştırmalar veya diğer cerrahi girişimler).
-
İleri anne yaşı.
-
Birden fazla gebelik geçirme.
Belirtiler:
-
Aşırı kanama.
-
Rahim kasılmalarının düzensiz olması.
-
Ağrı.
Riskler ve Yönetim:
-
Kanama riski: Plasenta akreta, kanama riskini artırabilir ve doğum sonrası rahim alınmasını gerektirebilir.
-
Doğum sonrası komplikasyonlar: Plasenta akreta durumunda doğum sonrası dönemde komplikasyonlar gelişebilir.
3. Plasenta Inkreta:
Tanım: Plasenta inkreta, plasentanın rahim duvarına daha derinlemesine nüfuz ettiği bir durumu ifade eder. Plasenta akreta gibi, inkreta da plasentanın normal yerinden daha fazla içeriye yerleştiği bir durumdur.
Nedenler:
-
Daha önceki gebeliklerde plasenta akreta yaşanmış olması.
-
Daha önceki rahim içi müdahaleler.
-
İleri anne yaşı.
-
Birden fazla gebelik geçirme.
Belirtiler:
-
Genellikle belirti vermez, ancak doğum sonrası komplikasyonlara neden olabilir.
Riskler ve Yönetim:
-
Doğum sonrası kanama riski: Plasenta inkreta, doğum sonrası kanama riskini artırabilir.
-
Doğum sonrası dönemde komplikasyonlar: Plasenta inkreta durumunda doğum sonrası dönemde komplikasyonlar daha sık görülebilir.
4. Plasenta Perkreta:
Tanım: Plasenta perkreta, plasentanın rahim duvarından daha da derinlere nüfuz ettiği en ciddi plasenta anormalliği durumudur. Plasenta, rahim duvarından ayrılamaz ve bazen komşu organlara kadar uzanabilir.
Nedenler:
-
Daha önceki gebeliklerde plasenta inkreta yaşanmış olması.
-
Daha önceki rahim içi müdahaleler.
-
İleri anne yaşı.
-
Birden fazla gebelik geçirme.
Belirtiler:
-
Genellikle belirti vermez, ancak doğum sonrası komplikasyonlara neden olabilir.
Riskler ve Yönetim:
-
Ciddi kanama riski: Plasenta perkreta durumunda ciddi kanama riski yüksektir.
-
Doğum sonrası komplikasyonlar: Plasenta perkreta durumunda doğum sonrası dönemde ciddi komplikasyonlar gelişebilir.